دکتر امین فرجی: برابری و عدالت عصاره شهر اسلامی است/ شهر ایرانی اسلامی، همسازی و هوشمندی را به همراه خود دارد

دکتر امین فرجی، استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری دانشکدگان فارابی، رئیس مرکز تحقیقات شهر هوشمند و دانش‌آموختة دانشگاه تهران در هفتمین نشست علمی دانش‌آموختگان دانشگاه تهران با موضوع «هوشمندسازی، معماری اسلامی-ایرانی و اقتصاد مسکن»، به گذار و تطور تاریخی شار ایرانی اسلامی و هوشمندسازی در بستر بومی اشاره کرد و گفت: وقتی از شهر اسلامی سخن گفته می‌شود، یعنی شهری برگرفته از روایت پیامبر اسلام است. شهر اسلامی، تمامی ارزش‌های انسانی و اخلاقی در آن شکل می‌گیرد.
او افزود: وقتی شهر ساخته می‌شود، یک تصویر بزرگی می‌سازد که انسان‌ها و شهروندان با تمام اجزای آن در تماس هستند و شیوه طراحی و ساخت آن می‌تواند تمام رفتارهای آنها را تحت تأثیر قرار دهد.
استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری دانشکدگان فارابی تصریح کرد: شهر اسلامی باید در تمام وجوه خود ارزش‌هایی را به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در بعدهای فیزیکی و کالبدی به شهروندان عرضه کند که در این راستا مفهوم سبک زندگی شکل می‌گیرد.
فرجی خاطرنشان کرد: سبک زندگی یک محتوای شهر اسلامی است؛ بنابراین وقتی از شهر اسلامی سخن گفته می‌شود که دال مرکزی آن تکریم مکارم اخلاقی است.
او به تشریح فلسفه شهرها در دوران مختلف اشاره کرد و گفت: شهر دوره اسلام، مبتنی بر یک سلسله‌مراتب یا یک طبقه بوده که طبقه‌های خاص آن در دوره‌های مختلف، متفاوت بوده است.
فرجی افزود: در دوره اسلامی، الگوی شهرهای اسلامی با یک تغییر مواجه شد که اولین اقدام سکونت در محدوده شهر بود و تلاش شد که ساختار سلسله‌مراتب و طبقه‌ای از بین برود که در این راستا نقطه شروع یک ارزش‌گذاری و تفکر ایجاد می‌شود که معماری اسلامی را رقم می‌زند. برابری و عدالت که عصاره شهر اسلامی است، از این طریق پیاده‌سازی شد.
دانش‌آموخته دانشگاه تهران ادامه داد: شهر ایرانی اسلامی، همسازی و هوشمندی را به همراه خود دارد. همزیستی، هم آمیختگی مشروط، حرمت‌گذاری، وحدت در کثرت، تعاون و همیاری، دیانت، سیاست و معیشت از جمله مؤلفه‌هایی است که در شهر ایرانی اسلامی دیده می‌شود.
فرجی به انقلاب صنعتی و دگردیسی‌های جهانی اشاره کرد و اظهار داشت: خروجی تلاش برای سطح مدرن در شهرهای ایرانی باعث شد که بسیاری از بافت‌های شهری دچار تغییر شد. در این راستا الگوی مدرنیسم در ایران تثبیت شد. این موضوع رشد سرسام‌آور جمعیت را به همراه داشت و به یکباره بافت‌های شهری رشد کردند.
او ادامه داد: شار ایرانی خود را در شهر ایرانی و یک جامه جدید می‌بیند که نتیجه آن چالش‌های مختلف در حوزه‌های متفاوت است. در حوزه اقتصادی درآمدهای ناپایدار و سهم بالای این درآمدها در بودجه شهرداری‌ها، افزایش فقر و نابرابری، افزایش مصرف انرژی و عدم توجه به بهره‌وری، سهم ناچیز استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و رشد قیمت زمین و مسکن شهری رقم خورد.
استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری دانشکدگان فارابی گفت: در حوزه اجتماعی و فرهنگی، بافت‌های فرسوده، افزایش تعداد شهرها، کاهش سرمایه اجتماعی، انباشت نارضایتی شهروندان و … از جمله چالش‌های آن است. چالش‌های حوزه فناوری، سیاسی و محیط‌زیست نیز حائز اهمیت است.
فرجی تصریح کرد: باید از اتفاقاتی که رخ‌داده به یک تحول بپردازیم. شهر هوشمند به‌عنوان راهکاری نو در حوزه‌های مختلف مطرح شده که به نیازهای شهروندان خود توجه می‌کند و حرکت آن بر مبنای نیازهای شهروندان خود است.
او افزود: شهر هوشمند محصول تغییراتی است که باعث واکنش سریع ما نسبت به موضوعات می‌شود و مکانیزه‌ای مختلفی دارد. برای ارائه شهر هوشمند ابتدا باید توضیح دهیم که هدف چیست. در مدل بومی تحول هوشمند باید ضرورت اجتماعی - فرهنگی، محیطی، سیاسی و اقتصادی دیده شود.

هفتمین نشست علمی دانش‌آموختگان دانشگاه تهران با موضوع «هوشمندسازی، معماری اسلامی-ایرانی و اقتصاد مسکن» با حضور دکتر فاطمه نصرتی، رئیس دفتر ارتباط با دانش‌آموختگان (دبیر پنل) و سخنرانی دکتر امین فرجی، استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری دانشکدگان فارابی و دانش‌آموخته دانشگاه تهران، دکتر بهزاد عمران‌زاده، معاون پژوهشی پژوهشکده صدر و اندیشکده شهر اسلامی - ایرانی دانشگاه جامع امام حسین (ع) و دانش‌آموخته دانشگاه تهران و آقای علی‌اصغر ربیعی، کارشناس و پژوهشگر اقتصاد عمران و مسکن و دانش‌آموخته دانشگاه تهران به‌صورت مجازی برگزار شد.