دکتر حسن محسنی: هیچ قانونی برای کاهش تولید سیگار وجود ندارد/ هیچ چیزی برای جایگزین سیگار نداریم.

دکتر حسن محسنی دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی، مدیر کل امور حقوقی و دانش‌آموخته دانشگاه تهران در دومین وبینار از سلسله نشست‌های علمی دانش‌آموختگان دانشگاه تهران با موضوع «دخانیات و سلامت جامعه» به جنبه‌های حقوقی دخانیات اشاره کرد و گفت: سلامت جامعه با توجه به مسئله دخانیات در دانشگاه تضمین می‌شود، یکی از راه های تأمین و تضمین سلامتی در جامعه ترویج دانشگاه بدون دخانیات است.

او با بیان اینکه دو نگاه شخصی و اجتماعی به دخانیات مجاز داریم، افزود: ما امروزه نگاه اجتماعی به دخانیات داریم در حالی که در گذشته نه چندان دور، چنین نگاهی به دخانیات وجود نداشته است، پس یک مبارزه بین قدمت تاریخی دخانیات مجاز و یک مبارزه تبیین مفهوم اجتماعی مصرف دخانیات داریم که فکر می کنم در هر دو حوزه ضعیف هستیم.

محسنی ادامه داد: هم توان و توشه کافی برای مقابله پیشینه فردی و شخصی استفاده از دخانیات نداریم، ابزارهای لازم را به درستی نداریم و هم برای تبیین مفهوم اجتماعی، استدلال‌های قانع کننده و فراگیری نداریم. پس در میانه یک چالش اقناعی و استدلالی قرار گرفته ایم که زور بحث اجتماعی به زور بحث فردی نمی رسد و تهدیدهای اجتماعی و پزشکی، شخصی و قابل چشم پوشی است.

دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی با اشاره به اینکه فردی که سیگار می کشد هیچ عارضه فوری برای آن پیش نمی آید، مگر اینکه بیمار باشد، گفت: سم موجود در دخانیات، سم شیرینی است که در طول زمان خودش را نشان می دهد، یک شخص می تواند از ۱۵ تا ۶۰ سالی سیگار بکشد و لذت ببرد و پس از این سن عارضه ناشی از مصرف خودش را نشان دهد.

محسنی تصریح کرد: در ظاهر استانداردهای تولید سیگار برای کاهش ضرر آن است و همه شرکت‌های تولید سیگار از آن استقبال می‌کنند؛ اما هیچ قانونی برای کاهش تولید سیگار و عرضه آن وجود ندارد، زیرا یک کالاست و تابع قوانین عرضه و تقاضای خودش است.

او با بیان اینکه هیچ وقت زور ما به شرکت دخانیات از هر جهت نمی‌رسد، گفت: موضوع بعدی که مانع مبارزه سلامت‌محور با دخانیات است، مسئله رفتاری محسوب می‌شود. سیگار یک رفتار اجتماعی است اما چه چیزی جایگزین آن داریم؟، پس سیگار یک توانایی، ژست، هنر، استایل و رفتار مطلوب است که هیچ چیزی جایگزین آن نداریم.

مدیر کل امور حقوقی و دانش‌آموخته دانشگاه تهران بیان داشت: کدام هنر به ورزش یا علم اختصاص داده شده است؟ اما سینما خدمت و کمک بزرگی در طول ۶۰ سال گذشته به ترویج سیگار کرد. چه چیزیست که قدرت سینما داشته باشد اما بتواند برای ترویج رفتارهای ضد دخانیات مفید باشد؟ هیچ

محسنی عنوان کرد: مسئله قانون هم همینطور است و یک واکنش اجتماعی محسوب می‌شود؛ قانونی که با عوامل اصلی ذکر شده بخواهد مبارزه کند، قانون بدی است که در برابر آن مقاومت می‌شود. در اسلام هرچیزی که باعث ضرر به خود و دیگری شود، منع شده است. هیچ حکم و فتوایی در مورد حرمت دخانیات مجاز نیامده است. که این موضوع مبنای قانون است. مبنای اجتماعی آن هم این است که این رفتار، رفتار خوبیست و به اقتصاد کشور کمک می‌کند.

او ادامه داد: چرا در پاکت ۲۰ سیگار می‌گذارند؟ همین تعداد عامل ترویج است و چرا نباید ۲ سیگار در آن باشد؟ چرا یک طرف پاکت سیگار باز می‌شود؟ چون متوجه نشوی چند سیگار کشیده‌ای. با این وجود چگونه می‌خواهیم با آن مبارزه کنیم؟

دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی تاکید کرد: من مبارزه فرهنگی را قوی‌تر از مبارزه بهداشتی و قانونی می‌دانم. به فردی سیگار رایگان دهی زودتر ترک می‌کند تا فردی که سیگار میخرد، وقتی می‌خرد یک توانایی فروش در خود می‌بیند که فکر می‌کند بزرگ شده است. در دانشگاه معتقدم باید مبارزه فرهنگی باشد و رفتار خوب ترویج شود. تقریباً همه دانشجویان من که به انها تذکر داده‌ام به من گفته‌اند که خداروشکر یکی من را دید!

محسنی گفت: عرصه، عرصه دشواری است اما نشد ندارد! پس باید دانشگاه را سالم کنیم؛ اجازه استعمال دخانیات در محیط دانشگاه ندهیم و برخورد کنیم که اگر تذکر جواب نداد از طریق قانون ورود کنیم. در مورد محیط، خودمان تصمیم می‌گیریم پس کار ما کمی شخصی است. وقتی مشارکت در ترویج نگاه اجتماعی نداشته باشیم، نتیجه اش همین می‌شود و «به من چه مربوط است» تبدیل به «به تو چه مربوط است» می‌شود.

او افزود: جلسه‌ای برگزار شود تا دانشجویان حرف بزنند؛ در عرصه‌ای دشوار قرار داریم و تنها نباید به جمله «برای سلامتی خطر دارد» کفایت کرد.

دومین وبینار از سلسله نشست‌های علمی دانش‌آموختگان دانشگاه تهران با موضوع «دخانیات و سلامت جامعه» به همت «دفتر ارتباط با دانش‌آموختگان» اداره کل روابط‌عمومی دانشگاه تهران و با حضور دکتر فاطمه نصرتی، رئیس دفتر ارتباط با دانش‌آموختگان (مدیر پنل) و سخنرانی دکتر رضا رستمی، روان‌پزشک، استاد دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی و دانش آموخته دانشگاه تهران، دکتر حسن محسنی، دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی و دانش آموخته دانشگاه تهران و دکتر کرم حبیب‌پور گتابی، استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی و دانش‌آموخته دانشگاه تهران، به صورت مجازی در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ برگزار شد.

‌